شکستگی زانو یک مشکل رایجی است که تقریباً ۱٪ از شکستگی‌ها را تشکیل می‌دهد. شکستگی زانو به دلایل مختلفی در افراد رخ می‌دهد. کشکک یک استخوان سزاموئید است. یک استخوان گرد که در یک تاندون تعبیه شده و از مفصل محافظت می‌کند. رباط‌ها کشکک را به هر دو ماهیچه ران (چهارسر ران) و ساق پا (درشت نی) متصل می‌کنند. در برخی موارد، شکستگی کاسه زانو می‌تواند با آسیب به تاندون‌ها و رباط‌های زانو به دلیل ضربه اولیه به زانو همراه باشد.
در این شرایط باید روند تشخیصی و درمانی شکستگی زانو به سرعت اتفاق افتد. چرا که در غیر اینصورت عواقب جبران ناپذریر به همراه خواهد داشت.
شما می‌توانید پس از یادگیری کلیاتی در رابطه با شکستگی زانو، اقدام به دریافت نوبت از پزشک متخصص ارتوپد نمایید. وبسایت دکترتو با همین هدف و در راستای تسهیل مسیر نوبت‌گیری از باتجربه‌ترین متخصصین در کنار شما است.
شکستگی زانو چیست؟
شکستگی کاسه زانو (کشکک زانو) شکستگی استخوان واقع در جلوی مفصل زانو است. کاسه زانو، استخوانی است که مفصل زانو را می‌پوشاند. معمولاً در اثر یک آسیب تروماتیک، مانند زمین خوردن یا ضربه به کاسه زانو شکستگی اتفاق می‌افتد. شکستگی کشکک می‌تواند ساده یا پیچیده باشد. برخی از شکستگی‌ها برای ترمیم نیاز به جراحی دارند. بهبودی در این موارد می‌تواند طولانی باشد و عوارض جانبی شایعی نیز به همراه خواهد داشت.
انواع شکستگی زانو
نوع شکستگی کشکک زانو به مکانیسم و شدت آسیب بستگی دارد. شکستگی زانو می‌تواند تحت تاثیر وزن و نیز سایر شرایط از جمله تصادف یا حوادث دیگری باشد. به صورت کلی با چند نوع شکستگی زانو رو به رو هستیم که عبارتند از:
| انواع شکستگی زانو | توضیحات |
|---|---|
| شکستگی های همراه با جابجایی کاسه زانو | در شکستگی های جابجا شده کشکک، کشکک شکسته شده و تکه‌های استخوان از جای خود خارج می‌شوند. |
| شکستگی بدون جابجایی کاسه زانو | شکستگی بدون جابجایی کاسه زانو زمانی اتفاق می‌افتد که کشکک پاتلا شکسته شود اما از جای خود خارج نشده باشد. |
| خرد شدن زانو | شکستگی استخوانی است که در آن استخوان به سه قسمت یا بیشتر خرد می‌شود. |
| شکستگی کشکک بدون ریزش کاسه زانو | در شکستگی کشکک بدون ریزش کاسه زانو، زانو به دو قسمت شکسته می‌شود. |
| شکستگی مویی کاسه زانو | یک ترک ساده در استخوان است (کشکک هنوز یک تکه است). شکستگی‌های خط مو به نام شکستگی‌های استرسی نیز شناخته می‌شوند و در کاسه زانو نادر هستند. آنها می‌توانند در ورزشکاران مانند دوندگان ماراتن رخ دهند و ممکن است به دلیل استفاده بیش از حد از زانو باشد. ممکن است تشخیص شکستگی استرس کشکک توسط رادیوگرافی کمی دشوار باشد. اما علامت اصلی آن درد در جلوی زانو است که با گذشت زمان بدتر می‌شود. |
| شکستگی های آستین کشکک | این مورد می‌تواند کودکان را تحت تاثیر قرار دهد. معمولا بین سنین ۸ تا ۱۲ سالگی که قسمت استخوانی زانو هنوز در حال شکل‌گیری است اتفاق می‌افتد. این آسیب زمانی رخ می‌دهد که قسمت استخوانی کشکک از آستین غضروف بیرون کشیده شود. استخوان شکسته نیست، بنابراین از نظر پزشکی این یک شکستگی نیست، اگرچه به روشی مشابه درمان می‌شود. |
| شکستگی بسته زانو | شکستگی کاسه زانو در صورتی بسته در نظر گرفته می‌شود که قطعات شکسته شده کشکک پوست را سوراخ نکنند. |
| شکستگی باز زانو | در شکستگی باز زانو، پوست روی استخوان پاره شده است. در این شکستگی یا تکه‌های استخوان داخل پوست نفوذ کرده‌اند یا چیزی از بیرون به زانوی شما نفوذ کرده است. در شکستگی های باز کاسه زانو، استخوان‌ها از پوست بیرون می‌آیند و زخم پیچیده ای ایجاد می‌کنند. شکستگی باز نیاز به درمان سریع با آنتی بیوتیک و جراحی برای بهبود سریع جای زخم دارد. |
| شکستگی زیر زانو | شکستگی پلاتوی تیبیا شکستگی استخوان ساق بزرگ‌تر زیر زانو است که در خود مفصل زانو می‌شکند. این شکستگی زانو که فقط استخوان بشکند، به ندرت اتفاق می‌افتد. این آسیبی است که می‌تواند استخوان، منیسک، رباط‌ها، ماهیچه‌ها، تاندون‌ها و پوست اطراف زانو را درگیر کند. |
علائم شکستگی زانو
نشانه های شکستگی زانو عبارتند از:
- درد (علت زانو درد چیست؟ زانو درد ممکن است نشانه شکستگی استخوان در این ناحیه باشد.)
- تورم
- کبودی
- نقص قابل لمس کشکک (تغییر در کاسه زانو که می‌توانید از طریق پوست خود احساس کنید.)
- ناتوانی در صاف کردن پا
- ناتوانی در بالا بردن پای کشیده
- ناتوانی در راه رفتن
علائم شکستگی زانو در تصادف
اگر در اثر تصادف دچار شکستگی زانو شوید، علائم زیر را در خود مشاهده خواهید کرد:
- درد در اطراف کاسه زانو یا درون زانو
- کبودی
- تورم که حتی با شکستگی‌های نسبتاً جزئی کاسه زانو می‌تواند شدید باشد.
- ناتوانی در خم کردن یا صاف کردن زانو یا صاف نگه داشتن پا
- ناتوانی در تحمل وزن، ایستادن یا راه رفتن
- تغییر شکل زانو، به خصوص با شکستگی‌های شدید
- بیرون‌زدگی استخوان از پوست زانو در صورت شکستگی باز کشکک
در صورتی که پس از ضربه یا آسیب به زانو یا پا این علائم را داشتید، سریعا به پزشک مراجعه کنید. برخی علائم در رفتگی زانو با شکستگی یکسان بوده و باید توسط پزشک مشخص شود.
علت شکستگی زانو
علل شایع شکستگی زانو عبارتند از:
- افتادن مستقیم روی زانو، به خصوص روی سطح سختی مانند بتن
- انجام ورزش‌هایی که ممکن است مستقیماً به زانو ضربه وارد شود.
- تصادفات اتومبیل که در آن زانو به داشبورد برخورد می‌کند.
- جراحات گلوله
- انقباضات ناگهانی (کشش) عضله چهار سر ران که باعث می‌شود تاندون روی کاسه زانو کشیده و آن را از هم جدا کند.
در حوادث شدید ممکن است علاوه بر زانو، شخص دچار شکستگی پا یا شکستگی ران هم شود.
تشخیص شکستگی زانو
پزشک ممکن است از برخی از تکنیک‌ها برای تعیین اینکه آیا شما دچار شکستگی زانو شده‌اید یا نه استفاده کند:
- سابقه: پزشک از شما در مورد هر گونه ضربه اخیر، مانند صدمات ورزشی، تصادفات اتومبیل یا زمین خوردن سوال می‌پرسد.
- معاینه فیزیکی: پزشک زانو را معاینه می‌کند و تغییر شکلی را که از طریق پوست احساس می‌شود، مانند شکاف یا لبه‌های استخوان بررسی می‌کند. پزشک ممکن است فشار ملایمی روی کاسه زانو وارد کند و ممکن است پا را خم یا صاف کند تا ببیند آیا این اقدامات باعث ایجاد یا افزایش درد یا آشکار شدن تغییر شکل می‌شود یا نه.
- تصویربرداری اشعه ایکس: این روش تشخیصی به پزشک کمک می‌کند تا شکستگی را شناسایی کند.
درمان شکستگی زانو
درمان شکستگی کشکک زانو بسته به شدت شکستگی و همچنین سن، سلامتی و عوامل دیگر متفاوت است. اگر این عارضه به درستی درمان نشود، در آینده احتمال انواع مشکلات زانو وجود دارد. این روش‌های درمانی عبارتند از:
1. گچ گرفتن شکستگی زانو
آتل یا گچ برای نگه داشتن ساق پا در زمان بهبودی استخوان استفاده می‌شود. گچ گرفتن از تکان خوردن زانو جلوگیری کرده و به تسریع روند جوش خوردن استخوان کشکک زانو کمک می‌کند.
2. جراحی شکستگی زانو
درمان جراحی معمولاً برای شکستگی های شدیدتر کاسه زانو توصیه می‌شود. در شرایطی که استخوان شکستگی شدید داشته باشد یا خرد شده باشد با گچ گرفتن نمی‌توان به بهبودی آن کمکی کرد.
3. شکستگی زانو و پلاتین
از پیچ، پین و سیم برای نگه داشتن تکه‌های بزرگ‌تر کشکک در کنار هم استفاده می‌شود.در شکستگی‌های خرد شده بسیار شدید، برداشتن قسمتی یا تمام کاسه زانو ممکن است ضروری باشد و عمل پروتز زانو انجام شود. اما جراح سعی می‌کند تا حد امکان کاسه زانو را حفظ و دوباره بچسباند.
4. دارو برای درد شکستگی زانو
داروهای ضد درد اپیوئیدی ممکن است برای چند روز اول پس از شکستگی شدید کاسه زانو مناسب باشد و به دنبال آن گزینه‌های غیرافیونی مصرف شود.
5. فیزیوتراپی برای شکستگی زانو
فیزیوتراپی و انجام تمرینات کششی مختلف، به شما کمک می‌کند تا خیلی زود توانایی راه رفتن عادی خود را پیدا کنید. پس از هفته‌ها یا ماه‌ها بی‌حرکتی با گچ یا آتل، ممکن است از دست دادن عضله (آتروفی) در ساق پا رخ دهد. در چنین شرایطی فیزیوتراپی می‌تواند برای به حداقل رساندن آتروفی و جلوگیری از دائمی شدن آن و همچنین بازیابی قدرت عضلانی، انعطاف پذیری و دامنه حرکت کمک‌کننده باشد. در صورت انجام عمل جراحی برای ترمیم کاسه زانو، ممکن است فیزیوتراپی و کاردرمانی نیز توصیه شود.
شکستگی زانو در کودکان
علائم شکستگی کاسه زانو در کودکان تورم و درد است، به خصوص هنگام حرکت دادن زانو به جلو و عقب. اگر شکستگی، کاسه زانو را از موقعیت خارج نکرده باشد، ممکن است کودک نیازی به جراحی نداشته باشد. اما گاهی اوقات برای جابجایی و قرار دادن تکه‌های کاسه زانو در جایی که به آن تعلق دارد و همچنین به منظور ترمیم آسیب، نیاز به جراحی وجود دارد.
شکستگی زانو در سالمندان
شکستگی زانو در سنین سالمندی با خطرات زیادی همراه است. در سالمندی میزان کلسیم، پروتئین و ویتامین بدن کاهش زیادی یافته و به همین علت سالمندان به سرعت دچار شکستگی در نقاط مختلف بدن خود می‌شوند. از سوی دیگر درمان شکستگی در سالمندان نیز با عوارض زیادی همراه است. حتی در برخی از افراد این شکستگی به راحتی درمان نخواهد شد.
نحوه خوابیدن در زمان شکستگی زانو
از آنجایی که برای بی حرکت نگه داشتن زانوی خود از بریس، گچ یا آتل استفاده می‌کنید، خوابیدن به پشت احتمالا راحت‌ترین حالت خواهد بود. همچنین ممکن است بخواهید از بالش‌هایی در زیر زانو استفاده کنید تا زانوی خود را کمی بالا نگه دارید.
شکستگی زانو چقدر طول میکشد؟
بسته به سن و سلامتی فرد، حدود سه تا شش ماه طول میکشد تا شکستگی زانو بهبود یابد. اما آسیب‌های بسیار شدید کشکک ممکن است بیشتر طول بکشند. ممکن است برای مدتی به شما توصیه شود که از بالا رفتن از پله‌ها، زانو زدن یا سایر فعالیت‌هایی که به مفصل زانو فشار وارد می‌کنند خودداری کنید.
هیچ قانون طلایی در مورد زمان بی خطر بودن شروع راه رفتن یا فشار آوردن به زانوی آسیب دیده وجود ندارد، چرا که این موضوع بستگی به نوع شکستگی دارد. برخی از افراد ممکن است بتوانند در حالی که از بریس یا گچ استفاده می‌کنند راه بروند، در حالی که پزشک ممکن است به برخی افراد توضیه کنند که به مدت ۶ تا ۸ هفته هیچ وزنی روی اندام آسیب‌دیده وارد نکنند.