منو منو

تاریخچه ارتوپدی جهان


ارتوپدی شاخه‌ای از جراحی است که با سیستم اسکلتی، درمان جراحات یا بیماری‌هایی که استخوان‌ها، ماهیچه‌ها، مفاصل یا رباط‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهند، سروکار دارد.
تاریخچه ی دانش ارتوپدی به قبل از میلاد مسیح باز می گردد. قدیمی ترین یافته های باستان شناسی مرتبط با ثابت سازی استخوان های دچار شکستگی در مصر باستان کشف شده است. در سال 1862 میلادی ادوین اسمیت  Edwin Smith دانشمند مصر شناس آمریکایی، در معبد تبس  Thebes مصر، موفق به کشف پاپیروسی متعلق به 2800 سال قبل از میلاد مسیح شد. این پاپیروس به شرح 48 گزارش بالینی از جمله شرح جاانداختن و ثابت نگه داشتن شکستگی های استخوانی می پردازد. یونانیان باستان از جمله بقراط و پس از آن ها پزشکان دیگر تمدن ها مانند روم باستان از اسپلینت های ساخته شده از چوب جهت ثابت سازی قطعات استخوانی دچار شکستگی استفاده می کرده اند. نمونه ی دیگر، استفاده ی گالن به عنوان فردی پیشتاز در این دانش از تراکشن Traction ، از تحت کشش قرار دادن استخوان های دچار شکستگی است.
در دوران باستان و تمدن‌های قدیمی درمان‌هایی برای برخی مشکلات مانند در رفتگی، شکستگی، قطع اندام یا برخی دیگر مشکلات اسکلتی صورت می‌گرفته است چنان‌چه در متون قدیمی استفاده از گچ توسط بومیان استرالیایی برای تثبیت شکستگی‌ها ذکر شده یا لوح‌های پاپیروس متعلق به 3600 سال پیش استفاده از چوب بامبو با عنوان آتل، عسل برای کنترل عفونت و گوشت خام برای کنترل خونریزی را مکتوب کرده‌اند.
پس از پیدایش تمدن اسلامی و با شکل گیری تدریجی ترجمه ی کتاب ها و دست نوشته ها ، انتقال دانش از تمدن های بزرگی چون ایران باستان، روم و هند به سایر تمدن ها و کشور های دنیا صورت گرفت.دانش پزشکی جهان اسلام در فاصله ی زمانی قرن هشتم تا قرن سیزدهم میلادی به اوج رشد و شکوفایی خود رسید. رخدادی که در سال های پس از آن بر دانش پزشکی و آموزش آن در دیگر کشورهای جهان تاثیرگذار بود. به همین دلیل این دوره ی زمانی 750 - 1258 میلادی، عصر طلایی دانش پزشکی در دنیای شرق نامیده می شود. پیشرفت های قابل توجه این دوره زمانی، با دلیل حضور دانشمندانی نظیر محمد بن زکریای رازی  865 – 925 میلادی و علی ابن عباس مجوسی اهوازی  949 – 982 میلادی ، و حکیم جرجانی 1042 – 1137 میلادی است.
 

کلمه (Orthopedie)  مشتق از دو بخش Ortho به معنای صاف کردن و اصلاح  paidios به معنی کودک است.  البته برخی معتقدند که بخش دوم podos به معنی اندام‌ها بوده و به خاطر ریشه مشابه و هم معنی اشتباها به معنی کودک در نظر گرفته شده‌است واژه ارتوپدی برای اولین بار توسط دکتر نیکولاس اندری (Nicolas Andry) پزشک فرانسوی و استاد دانشگاه پاریس در سال 1741 مطرح شد.دکتر اندری در یکی از کتاب‌هایش تصویری از درخت کجی را نشان داده بود که توسط طنابی به میله ای صاف بسته شده بود که پس از آن به عنوان نماد علم ارتوپدی از آن استفاده شد. این کتاب با عنوان " هنر اصلاح و پیشگیری از ناهنجاری ها در کودکان "  همراه با نظریه هایی در مورد آناتومی ، ساختار اسکلتی و رشد بدن انسان نوشته شده بود، و برای اصلاح ناهنجاری های مادرزادی روش های درمانی مناسبی ارائه کرده بود،به طوری که علاوه بر پزشکان مورد توجه والدین هم  قرار گرفته بود . 
دکتر ژان آندره ونل با تاسیس اولین موسسه ارتوپدی در سال 1780 در کشور سوییس ،و به دنبال آن افتتاح اولین بیمارستان درمان ناهنجاری های اسکلتی کودکان و نیز ابداع کفش پاچوبی برای کودکانی که با ناهنجاری های پا به دنیا می آیند ، و استفاده از روش های مختلفی برای درمان انحنای ستون فقرات  به عنوان یکی از پزشکان تاثیر گذار در تاریخچه دانش ارتوپدی به شمار می رود .
در قرن هجدهم پیشرفت هایی در تکنیک جراحی ایجاد شد. تحقیقات جان هانتر در مورد ترمیم تاندون و کار پرسیوال پات در مورد ناهنجاری ستون فقرات به طور پیوسته دامنه روش های جدید موجود برای درمان موثر را افزایش داد. 
آنتونیوس ماتیسن جراح نظامی هلندی، گچ ریخته گری پاریس را در سال 1851 اختراع کرد.
در اواخر دهه 1800 و دهه های اول دهه 1900، بحث های قابل توجهی در مورد اینکه آیا ارتوپدی باید اصلاً شامل روش های جراحی باشد یا خیر وجود داشت.
دکتر آبراهام کالیز که رییس کالج جراحان ایرلند بود ، در سال 1811 در کتاب Surgical Anatomy  و در 1818 در کتابی درباره بیماری پاچنبری مطالبی در خصوص شکستگی استخوان انتهای رادیوس نوشته بود که به شکستگی کالیز نیز شناخته می شود و مجلل ترین مطب را در دوبلین برای درمان بیماری های مرتبط با استخوان تاسیس کرد.
آقای دکتر مرکر رنگ در کتاب تاریخ ارتوپدی هم به بررسی تاریخچه ارتوپدی در قرن نوزدهم پرداخته است . 
دکتر ساموِل گروس جراح و پزشک آمریکایی نویسندة کتاب های متعدد پزشکی ،در سال 1830 اولین کتاب پزشکی تخصصی در زمینه ارتوپدی با نام  Anatomy, Physiology, and Diseases of the Bones and Joints که توسط جراحی از ایالات متحده  آمریکا نوشته شده بود را ترجمه و چاپ کرد.
با این حال، تا دهه 1890، ارتوپدی هنوز یک مطالعه محدود به اصلاح بدشکلی در کودکان به شمار میرفت. یکی از اولین روش های جراحی توسعه یافته تنوتومی از راه پوست بود. این شامل بریدن یک تاندون، که در اصل تاندون آشیل بوده که برای کمک به درمان ناهنجاری‌های استخوانی و در کنار بریس‌بندی و تمرینات ورزشی انجام می شده است.
در سال 1898 ویلیام رونتگن با کشف پرتوهای ایکس کمک شایانی به تصویربرداری پزشکی و عکس برداری از اندام های شکسته کرد.
در شروع قرن نوزدهم و با پیدایش جنگ های متعدد در سطح جهان و افزایش تعداد مجروحان ، روش های جدیدی برای درمان شکستگی ها و آسیب های استخوان و مفصل به وجود آمد . همچنین با مروز زمان ابزارها و وسایل مورد استفاده در ارتوپدی تخصصی تر و پیچیده تر و حرفه ای تر شدند . 
دانش و مهارت ارتوپدی نوین  تقریبا از ۶۰ سال قبل  سالهای ۱۹5۰_۱۹۷۰ تفاوت های درمانی خود را اتوسط پزشکان  به ثبت رساند .
آرتروسکوپی توسط دکتر ماساکی واتانابه ژاپنی و در اوایل دهه 1950 برای انجام جراحی غضروف با حداقل تهاجم و بازسازی رباط های پاره شده به کار گرفته شد .
دکتر  گرهارد کونچر میله های داخل کانال استخوانی را در درمان شکستگی ها به کار برد که به وجود آمدن روش جدیدی در درمان ارتوپدی شد. 
جراحان آمریکایی در طول جنگ ویتنام  توانستند تثبیت خارجی شکستگی ها را اصلاح کنند .
دکتر جان چارنلی با جایگزین کردن مفصل خراب شده ی ران در لگن با پلاستیک اکریلیک  توانست کاربرد پروتز را پایه گذاری کند.
دکتر مک اینتاش موفق به تعویض مفصل زانو برای بیماران آرتریت روماتوئیدی شد. و بعد از آن دکتر گانستون و دکتر مارمور در بیماران مبتلا به استئوآرتریت از این روش استفاده کردند .
دکتر گاوریل آبراموویچ ایلیزاروف از اتحاد جماهیر شوروی در جنگ های شوروی و برای درمان سربازان آسیب دیده با استفاده از ابزار و وسایلی موفق به ثابت نگه داشتن استخوان و مفاصل شد که امروزه با نام دستگاه ایلیزاروف شناخته می شود .
در حال حاضر نیز با پیشرفت های قابل توجه در ابزار جراحی ، جراحی های سخت و پیچیده ای که حتی تصور انجام آن نیز دشوار بود ، در سرتاسر دنیا و توسط جراحان ارتوپد و برای تمامی افراد از نوزاد و کودک تا نوجوان و میانسال و سالمند در حال انجام است ، و باعث بهبود هر چه سریعتر درد و رنج ناشی از آسیب یا بیماری شده است . 


تاریخچه ارتوپدی در ایران 
در بررسي متون پزشكي چنين نوشته شده كه ذكرياي رازي اولين كسي بود كه گچ را براي ثابت كردن شكستگي ها بكار برده است.
او عضو شكسته را پس از جا انداختن با خميري كه از گچ تهيه كرده بود پوشانيد و با قالبي آنرا نگه داشت تا خشك شود. بدين ترتيب عضو دچار شکستگی بي حركت مي مانده و بعد از مدتي كه ورم اندام از بين میرفته و گچ اطراف آن، شل میشده، سوراخي در گچ ایجاد می کرده و دوغ آب گچ را در آن مي ريخت تا شل شدن گچ را جبران کرده باشد. 
در ايران سابقاً درمان بيشتر شكستگي ها و دررفتگي ها توسط شكسته بندها كه اطلاعي از پزشكي نداشتند انجام مي شده است . هنوز هم در شهرهاي كوچك و روستاهای کمتر برخوردار از امکانات بهداشتی و درمانی مناسب اين كار انجام مي شود که  معمولا بدون آسیب نبوده و بیشتر مواقع باعث عوارض جبران ناپذيري مثل سندرم ايسكمي و لكمن و گاه قطع اندام مي شده است .
ابو علی حسین بن عبد الله ملقب به ابن سینا  980 - 1037 هجری قمری ، یکی از دانشمندان ایرانی بزرگ عصر طلایی دانش پزشکی دنیا می باشد، فردی که بنا به نظر بسیاری بزرگترین پزشک در تاریخ علم پزشکی جهان است.
از بیش از 450 اثر او تنها 240 کتاب ابوعلی سینا در دسترس است ،که بالغ بر 40 اثر آن پیرامون علم پزشکی می باشد.کتاب " قانون " در طب که در پنج جلدی است و بزرگترین اثر بوعلی در زمینه علم پزشکی است، در سال 1025 نگارش آن به پایان رسیده است. کتاب قانون به ارائه ی دانش پزشکی ابن سینا که از طریق مطالعه، مشاهده و تجربیات او به دست آمده است،که به صورت طبقه بندی شده به زبان عربی نوشته شده است. این کتاب به بسیاری از زبان های زنده ی دنیا ترجمه شده و به عنوان یکی از منابع اصلی دانش پزشکی  مورد استفاده قرار گرفته است. بخش عمده ای از جلد چهارم از کتاب قانون به شرح بیماری های ارتوپدی اختصاص دارد. در این بخش مباحثی چون سوختگی، زخم های عمیق ماهیچه ای، پارگی تاندون ها و از جا دررفتگی مفاصل مورد بررسی قرار گرفته است. مطالبی همچون شکستگی های استخوان شامل جمجمه ، فک ، شانه ، بینی ،تره قوه ،استخوان جناغ ،دنده ، بازو و مچ دست و ساعد ،مهره های کمر ، شکستگی استخوان های انگشت ،هیپ و ران و استخوان های پا اشاره شده است و خصوصیات متفاوتی از این شکستگی ها شامل نحوه ی درمان، پیش آگهی و عوارض احتمالی آن ها  به خوبی توصیف شده است.
با تاسیس دانشکده پزشکی در سال 1314 در ایران ، جراحان عمومی ، جراحی های مرتبط با ارتوپدی را در بیمارستان سینا تهران و بیمارستان نمازی شیراز انجام می دادند . 
پروفسور یحیی عدل همرمان با جنگ جهانی دوم در فرانسه آموزش تخصصی ارتوپدی را یاد گرفت و  میله کونچر را در درمان جوش خوردگی استخوان ران به کار برد .
در دهه 40 شمسی پزشکان ایرانی فارغ التحصیل از اروپا و آمریکا به ایران آمدند ، دکتر مشیری یزدی از آمریکا به بیمارستان نمازی شیراز رفت و دکتر خسرو سمیعی از سوییس به بیمارستان سینا تهران رفت و مهارت های جدید ارتوپدی را در ایران آغاز کردند . 
آقای دکتر شیخ الاسلام در سال 1346 انجمن توانبخشی را برای کمک به معلولین جسمی تاسیس کرد .
اولین بیمارستان ارتوپدی و توانبخشی ایران در سال 1349 با نام بیمارستان شفا یحیاییان تاسیس شد ، و دوره های مختلف آموزشی و تربیت رزیدنت در آن برگزار می شد .
در دهه 50 دانشگاههای علوم پزشکی تهران ، شهید بهشتی ( دانشگاه ملی سابق ) ، دانشگاههای شیراز ، اصفهان و مشهد و تبریز در زمینه تربیت دانشجویان دوره های رزیدنتی ارتوپدی دانشجو تربیت کردند و اولین گروه از فارغ التحصیلان رشته ارتوپدی از سال 1356 فارغ التحصیل شدند . 

تقویم حضور پزشک

برای رزرو نوبت به سایت زیر مراجعه کنید. رزرو نوبت
کلیه ی حقوق این سایت متعلق به کلینیک فوق تخصصی ارتوپدی اطفال دکتر آرمین ابطحیان است