استخوانها و ستون فقرات ما همیشه در معرض آسیبهای فیزیکی و شکستگی هستند و عوامل مختلفی مانند تصادفات، زمین خوردن یا افزایش سن میتواند موجب آسیبپذیرتر شدن آنها شوند. یکی از بخشهای حساس در برابر آسیبهای مختلف فیزیکی، لگن است. شکستگی لگن با درد و کاهش دامنه حرکت همراه است.
برای درمان درست و اصولی شکستگی استخوان لگن باید زیر نظر متخصص ارتوپد باشید. اگر به دنبال یافتن بهترین متخصص ارتوپد در شهر خود هستید میتوانید از طریق پنل دکترتو اقدام کنید. در دکترتو میتوانید هم نوبت آنلاین و هم حضوری بگیرید. در این مقاله بیشتر با شکستگی لگن، انواع آن و روشهای تشخیص و درمان این آسیب بیشتر آشنا میشویم.
شکستگی لگن چیست؟
شکستگی لگن به انگلیسی Hip fracture، به شکستگی جزئی یا کامل استخوان ران در قسمتی که به استخوان لگن وصل شده، گفته میشود. شکستگی استخوان در ناحیه لگن یک آسیبدیدگی بسیار جدی است که باید سریعاً برای دریافت مراقبتهای فوری پزشکی اقدام کرد. آسیب معمولاً در اثر سقوط یا تصادف رانندگی ایجاد میشود. شکستگی لگن در افراد مسن شایعتر است؛ زیرا با افزایش سن، استخوانها ضعیف و شکنندهتر میشوند.
درد استخ.ان لگن سمت چپ و سمت راست میتواند نشانه آسیب شدید ارتوپدی در این ناحیه باشد و باید برای تشخیص شکستگی سریعا به متخصص مراجعه کنید.
انواع مختلف شکستگی لگن چیست؟
شکستگی لگن میتواند در چندین ناحیه مختلف از استخوان لگن و ران ایجاد شود. رایجترین انواع شکستگی لگن شامل شکستگی گردن فمور، شکستگی اینترتروکانتریک، شکستگی پشت لگن و شکستگی استرسی میشود. دستهبندی دیگر این شکستگی بر اساس نوع آسیب وارد شده به این ناحیه است. شکستگیهای باز و بسته، شکستگیهای جابهجاشده و شکستگیهای پایدار و ناپایدار لگن از انواع این شکستگیهاست.
شکستگی گردن استخوان ران (گردن فمور)
اصلیترین و رایجترین نوع شکستگی لگن، شکستگی گردن استخوان ران یا گردن فمور است. گردن در واقع ناحیهای از استخوان است که درست زیر سر استخوان ران قرار گرفتهاست. در این شرایط ممکن است شخص دچارشکستگی استخوان ران هم شده باشد.
شکستگی هیپ بین تروکانتریک
یکی دیگر از انواع شکستگی لگن، شکستگی هیپ بین تروکانتریک است. این ناحیه دورتر از مفصل ران قرار دارد و میزان عوارض آن معمولاً کمتر است و راحتتر ترمیم میشود.
شکستگی پشت لگن
در برخی مواقع استخوانهای بخش پشتی لگن دچار شکستگی و آسیب میشود که در این شرایط کمردردهای شدیدی نیز به وجود میآید. گاهی هم ممکن است به مهرههای کمر آسیب وارد شود و شخص دچار شکستگی مهره های کمر هم شده باشد.
شکستگی استخوان عانه لگن
یکی دیگر از قسمتهای لگن که ممکن است دچار شکستگی شود، شکستگی استخوان عانه لگن یا استخوان شرمگاهی است. آسیبهای شدیدی مانند افتادن از ارتفاع یا تصادف میتواند دلیل این نوع شکستگی لگن باشد.
شکستگی غضروف لگن
در ناحیه لگن استخوانها از طریق رباطها و یک سری مفصل و غضروف احاطه شدهاند و به هم وصل شدهاند. گاهی اوقات این شکستگی ممکن است در غضروفهای این ناحیه رخ دهد
شکستگی استرسی لگن
شکستگی استرسی نوع دیگری از شکستن لگن است که در آن تنها یک ترک مویی در استخوان ران ایجاد میشود و به همین دلیل هم معمولاً تشخیص آن بسیار دشوار است. معمولاً در جوانان و ورزشکاران استفاده بیش از حد از لگن موجب این نوع شکستگی میشود.
شکستگی لگن استابولوم
معمولاً همراه با این نوع شکستگی ران مفصل ران هم در میرود و در آن سر استخوان ران از حفره استابولوم شکسته شده خارج میشود. در این نوع شکستگی باید دررفتگی مفصل ران درمان شود و برای شکستگی پا هم اقدامات لازم انجام شود.
شکستگی ایلیوم لگن
نوعی از شکستگی است که در استخوانهای ایلیوم لگن رخ میدهد و میتواند بهصورت یک شکستگی پایدار یا ناپایدار باشد.
شکستگی گوی لگن
در این نوع شکستگی حفره مفصل ران یا گوی لگن درگیر میشود و شکستگی در بخش سر استخوان ران ایجاد میشود. برای درمان این نوع شکستگی باید توپ فمورال آسیبدیده با یک سوکت مصنوعی یا پروتز جایگزین شود.
شکستگی اینترتروکانتریک لگن
ناحیه اینترتروکانتریک قسمتی از استخوان ران است که بین گردن استخوان ران و قسمت بلند و مستقیم استخوان ران قرار دارد. گاهی اوقات شکستگی لگن در این ناحیه رخ میدهد.
علائم و نشانه های شکستگی لگن
علائم شکستگی لگن معمولاً به طور ناگهانی ظاهر میشود. اما آنها میتوانند بهتدریج نیز ظاهر شوند و با گذشت زمان علائم بدتر شوند. علائم شکستگی لگن عبارتاند از:
- درد: معمولاً درد لگن شدید و تیز است. اما همچنین میتواند خفیف یا دردناک باشد. بیشتر افراد در ناحیه ران، قسمت خارجی لگن، لگن و کشاله ران احساس درد شدیدی میکنند. درد ممکن است از باسن به سمت ساق پا کشیده شود (سیاتیک). همچنین ممکن است در زانوی خود احساس درد کنید.
- تحرک محدود: اکثر افراد مبتلا به شکستگی لگن نمیتوانند بایستند یا راه بروند. گاهی اوقات ممکن است راه رفتن امکانپذیر باشد، اما تکان دادن و وارد کردن نیرو به پاها بسیار دردناک است.
- تغییرات فیزیکی: ممکن است کبودی روی لگن خود داشته باشید. ممکن است یکی از پاهای شما کوتاهتر از دیگری به نظر برسد. لگن ممکن است ظاهراً از موقعیت خود خارج شده باشد یا حالت پیچخورده و چرخیده پیدا کند.
علت شکستگی لگن چیست؟
بیشتر شکستگی های لگن در اثر تصادف، مانند زمین خوردن یا تصادف اتومبیل، به وجود میآیند. ورزشکاران، بهویژه دوندگان مسافت طولانی، ممکن است با استفاده مکرر لگن را بشکنند (شکستگی استرسی).
در افراد مسنتر، شکستگیهای لگن میتواند در اثر افتادن جزئی یا چرخش یا تغییر موقعیت ناگهانی ایجاد شود. افراد مبتلا به پوکی استخوان ممکن است با انجام فعالیتهای روزمره مانند پیادهروی یا بلند شدن از صندلی، لگن خود را بشکنند.
عوامل خطر شکستگی لگن
با این که در اکثر موارد شکستگی لگن میتواند برای هر فردی در هر سن و موقعیتی اتفاق بیفتد، اما بااینحال برخی از عوامل میتوانند ریسک بروز مشکل را بالاتر ببرند. سن، یائسگی زنان، جنسیت، سبک زندگی، مصرف برخی از داروها و سلامت کلی از جمله مواردی است که میتواند ریسک شکستگی لگن را افزایش دهد.
برای مثال تقریباً ۷۵ درصد از شکستگیهای لگن در زنان مسن اتفاق میافتد. همچنین افرادی که سبک زندگی کم تحرکی دارند و زیاد ورزش نمیکنند یا افرادی که بیش از حد الکل مصرف میکنند، به دلیل ضعیفتر شدن استخوانها ریسک شکستگی در آنها بیشتر میشود.
شکستگی استخوان لگن در افراد مسن
سن یکی از اصلیترین فاکتورهای افزایش خطر شکستن لگن است. شکستگی لگن در افراد بالای ۶۵ سال شایعتر است. با افزایش سن، استخوانها شکسته، ضعیف و شکنندهتر میشوند. افراد مسن بیشتر با مشکلات حرکتی و تعادل مواجه میشوند که میتواند منجر به زمین خوردن و شکستگی لگن در آنها شود. مشکلات تعادل بیماری پارکینسون، سکته مغزی و نوروپاتی محیطی میتواند خطر افتادن را افزایش دهد.
شکستگی لگن کودکان
کودکان استخوانهای بسیار قوی دارند و بهندرت ممکن است دچار شکستگی لگن شوند. بااینحال آسیبهای بسیار شدید ناشی از تصادفات یا سقوط از ارتفاع میتواند موجب شکستن لگن در کودکان شود.
شکستگی لگن جوانان
در افراد جوان معمولاً شکستگی لگن در هنگام تصادفات رانندگی، زمین خوردنهای طولانی یا سایر ضربههای شدید رخ میدهد. شکستگی لگن در تصادف رایجترین دلیل شکستن لگن در افراد جوان است.
شکستگی لگن در زنان
زنان به دلیل یائسگی و ازدستدادن توده استخوانیشان و همچنین به دلیل این که میزان پوکی استخوان در آنها چهار برابر بیشتر از مردان است، بیشتر در معرض شکستگی استخوانهای لگن هستند.
شکستگی لگن بزرگسالان
در افراد بزرگسال نیز شکستگی ممکن است در اثر تصادفات رانندگی، زمین خوردن یا مشکلات سلامتی ایجاد شود. برای مثال کمبود ویتامین D، مصرف زیاد الکل، تغذیه ناسالم، عدم تحرک و مواردی ازایندست را میتوان اصلیترین دلایل شکستن لگن در بزرگسالان در نظر گرفت.
شکستگی لگن چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک منطقه شکسته را بررسی میکند و در مورد هر گونه تصادف یا سقوط اخیر از شما سؤال میکند و برای بررسی آسیب عصبی (نوروپاتی) معاینات لازم را انجام میدهد. برای تشخیص شکستگی و بررسی آسیب به بافتهای نرم، پزشک تصویربرداری ,ام آر آی یا سی تی اسکن را درخواست میدهد.
عکس شکستگی لگن
عکس شکستگی لگن به پزشک اجازه میدهد تا با بررسی لگن و بخشهای مختلف آن، هر گونه آسیبدیدگی، التهاب، ترک یا شکستگی را تشخیص دهد و بر اساس ناحیه آسیبدیده و میزان آسیب وارد شده، درمان مناسب را ارائه دهد.
درمان شکستگی لگن
درمان شکستگی لگن یا ترمیم شکستگی لگن به سن، سلامت کلی و نوع آسیب بستگی دارد. اکثر شکستگی های لگن نیاز به جراحی در طی یک یا دو روز پس از آسیب دارند. اما برخی از افراد به دلیل سن یا شرایط دیگر از سلامت کافی برای جراحی برخوردار نیستند. در نتیجه شیوه درمان و ترمیم شکستگی لگن بسته به شرایط هر بیمار توسط پزشک تعیین میشود.
۱. درمان شکستگی لگن بدون عمل جراحی (گچ گرفتن شکستگی لگن)
گاهی از روشهای بدون جراحی نیز برای درمان شکستگی لگن استفاده میشود که دارودرمانی و فیزیوتراپی اصلیترین آنهاست. گچ گرفتن شکستگی لگن میتواند با بیحرکت نگه داشتن مفصل و استخوانها، زمان لازم برای جوشخوردن استخوانها و قرارگیری در موقعیت قبلی را به آنها بدهد. معمولاً این روش در کودکان استفاده میشود.
2.
عمل شکستگی لگن
اکثر شکستگیهای لگن نیاز به ترمیم جراحی دارند. چندین تکنیک جراحی لگن وجود دارد. ارائهدهنده شما ممکن است از پیچها، میخها یا صفحات فلزی برای محکم کردن استخوانها و نگه داشتن آنها در جای خود استفاده کند. گاهی نیز بسته به نوع آسیب، ممکن است نیاز به تعویض جزئی یا کامل لگن داشته باشید. پس از جراحی تعویض مفصل ران، پزشک ممکن است به شما توصیه کند که در یک مرکز توانبخشی مراحل بعدی درمان را طی کنید.
عوارض بعد از عمل شکستگی لگن
بعد از عمل معمولاً انجام فعالیتهای روزانه بهتنهایی امکانپذیر نیست. محدوده حرکتی افراد کم میشود و بیشتر به تمرینات توانبخشی نیاز دارند. در برخی مواقع عفونت، زخم بستر و آمبولی ریه نیز به دنبال بیحرکتی ایجاد میشود.
3.شکستگی لگن و پروتز
در برخی مواقع برای ترمیم شکستگی لگن از پروتز برای قسمتهایی از مفصل ران استفاده میکنند تا بهاینترتیب توان حرکتی بیماران مجدداً به دست آید.
4.درمان شکستگی لگن با فیزیوتراپی
یکی دیگر از درمانهای شکستن لگن، فیزیوتراپی است. فیزیوتراپ شما یک برنامه PT ایجاد میکند تا به شما کمک کند حرکت، انعطافپذیری و قدرت را دوباره به دست آورید. اگر تعویض مفصل ران انجام دادهاید، تمرینات ویژه بعد از جراحی تعویض مفصل ران میتواند به طور قابلتوجهی دامنه حرکتی شما را بهبود بخشد.
بهترین دارو برای درد شکستگی لگن
داروهای مسکن بدون نسخه و با نسخه میتوانند به مدیریت درد و کاهش التهاب کمک کنند. اگر برای شکستگی لگن تحت عمل جراحی قرار گرفتهاید، ممکن است برای کاهش خطر عفونت آنتیبیوتیک دریافت کنید. ناپروکسن یکی از داروهایی است که برای تسکین درد و التهاب تجویز میشود.
درمان سریع شکستگی لگن چیست؟
درمان سریع شکستگی لگن معمولاً شامل ترکیبی از ترمیم سریع جراحی، توانبخشی و دارو برای مدیریت درد و جلوگیری از لخته شدن خون و عفونت است
شکستگی لگن چه مدت طول می کشد؟
بسته به سن بیمار، میزان آسیب و شرایط سلامتی مدتزمان بهبودی متفاوت است. گاهی اوقات بین چند هفته تا چند ماه زمان لازم است تا یک بیمار بهبودی نسبی را به دست آورد
عوارض شکستگی لگن
شکستگی لگن میتواند استقلال را کاهش دهد و گاهی عمر را کوتاه کند. حدود نیمی از افرادی که دچار شکستگی لگن شدهاند، قادر به بازیابی توانایی زندگی مستقل نیستند.
هنگامی که شکستگی لگن از حرکت برای مدت طولانی جلوگیری میکند، عوارض میتواند شامل موارد زیر باشد:
- لخته شدن خون در پاها یا ریهها
- زخم بستر
- ذاتالریه
- ازدستدادن بیشتر توده عضلانی، افزایش خطر سقوط و آسیب
- مرگ
ارتباط شکستگی لگن و آمبولی
معمولاً به دلیل بیتحرکی ناشی از شکستگی لگن مشکلاتی مانند ذاتالریه و لخته شدن خون اتفاق میافتد که بازگشت لختههای خون در ریه میتواند موجب بروز آمبولی ریه شود. به همین دلیل هم معمولاً برای کاهش خطر لخته شدن خون نیاز به مصرف داروهای رقیقکننده خون است.