در رفتگی مچ دست، باعث ایجاد درد و ناتوانی در انجام کارهای روزمره می‌شود به‌همین دلیل بسیار آزاردهنده است. بسیاری از ما در طول زندگی ممکن است دچار دررفتگی در ناحیه مچ دست شویم و درد آن نیز بیشتر در همان ناحیه و برخی مواقع نیز در ساعد دست حس می‌شود.

درفتگی مچ دست چگونه اتفاق می‌افتد؟

استخوان‌بندی مچ دست به ‌این صورت است ک 8 استخوان کوچک (Carpal) توسط مجموعه‌ای از رباط‌ها نگه‌داری شده و با کمک آنها توانایی حرکت پیدا می‌کنند. اگر رباط به‌هر دلیلی دچار پارگی شود، جابه‌جایی استخوان‌های کارپال اتفاق افتاده که نتیجه آن در رفتگی در مچ دست است.

بررسی انواع در رفتگی‌های مچ دست

چند نوع در رفتگی در مچ دست وجود دارد که عبارتند از:

• در رفتگی پری لونیت (Perilunate dislocation): اگر استخوان هلالی و 3 رباطی که در اطراف آن وجود دارد دچار آسیب و جا‌به‌جایی شوند در رفتگی پری لونیت اتفاق می‌افتد.

• در رفتگی استخوان هلالی قدامی (Anterior lunate dislocation): این در رفتگی وقتی اتفاق می‌افتد که استخوان هلالی بچرخد و سایر استخوان‌های دست در جای خود بمانند.

• شکستگی مونژیا (Monteggia fracture): اگر استخوان زند زیرین دچار شکستگی شود و همچنین یکی از 2 سر استخوان زند زبرین در برود، باعث شکستگی مونژیا و در رفتگی مچ دست می‌شود.

• شکستگی گالزی (Galeazzi fracture): در صورتی که مفصل رادیواولنار (این مفصل در میان بریدگی رادیال استخوان زند زیرین و همچنین سر زند زبرین وجود دارد) دچار دررفتگی شود و استخوان زند زبرین بشکند شکستگی گالزی اتفاق می‌افتد.

نشانه های در رفتگی مچ دست چیست؟

دردی که در مچ دست احساس شده و با حرکت به طرفین بدتر شود به احتمال زیاد نشان‌دهنده در رفتن مچ دست است. در برخی موارد امکان ایجاد درد در ساعد نیز وجود دارد. از دیگر علائمی که فرد ممکن است احساس کند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ضعف در دست

• احتمال تغییر رنگ یا کبودی در مچ

• تحریک‌پذیری

• تورم در مچ

در صورتی که استخوان هلالی دچار آسیب شود، احتمال سوزن‌سوزن شدن و بی‌حسی در انگشتان خواهد شد.

چرا مچ دست دچار در رفتگی می‌شود؟

دلیل این اتفاق آسیب و ضربه به دست می‌باشد. به ‌طور کلی عمده دلایل این اتفاق به شرح زیر است:

• اگر فرد به ‌صورتی زمین بخورد که بیشتر وزن او روی مچ دست بیفتد احتمال در رفتگی مچ بالا می‌رود.

• ضرباتی که در ورزش‌هایی مانند فوتبال یا هالکی به دست وارد می‌شود ممکن است باعث ایجاد در رفتگی مچ شود.

دلایل دیگری مانند کشیدگی رباط دست نیز در برخی مواقع باعث ایجاد در رفتگی مچ می‌شود. این کشیدگی به ‌دلایل متفاوت مانند فشار همیشگی روی مچ به‌وجود می‌آید.

راه‌های تشخیص در رفتن مچ دست

 در رفتگی مچ دست و تشخیص آن حتما باید توسط پزشک انجام شود. فرد بعد از احساس درد و ناتوانی در تکان دادن دست باید به پزشک مراجعه کند. برای این کار می‌توانید به بخش اورژانس بیمارستان رفته و در آنجا معاینه شوید.

پزشک برای تشخیص اینکه چه استخوانی جابه‌جا شده و کدام رباط آسیب دیده است معمولا دست فرد را به جهات مختلف می‌چرخاند. در این معاینه سوالاتی از بیمار پرسیده می‌شود تا نقاط ضربه دیده کاملا تشخیص داده شوند.

پزشک همچنین آسیب‌های احتمالی به تاندون دست، رگ‌های خونی و عصب را مورد بررسی قرار می‌دهد و تا حدودی آنها را تشخیص می‌دهد. در آخر برای اطمینان از تشخیص در رفتگی مچ دست، تصویر رادیولوژی اشعه ایکس برای دست و ساعد تجویز می‌شود. در این مرحله کاملا مشخص می‌شود که چه استخوان و رباطی دچار آسیب شده‌اند.

اگر پزشک احتمال دهد که دست فرد دچار کشیدگی رباط شده باید برای اطمینان کامل تصویر ام‌آرآی را برای شخص تجویز کند. این تصویر تمامی جزئیات بافت‌های مختلف در مچ را برای پزشک قابل مشاهده کرده و تشخیص کشیدگی رباط یا در رفتگی مچ دست بسیار راحت می‌شود.

برای درمان در رفتگی مچ دست چه روش‌هایی مناسب است؟

جاانداختن یکی از روش‌های اساسی برای درمان در رفتگی مچ می‌باشد. این شیوه با توجه استخوان در رفته و شدت آن می‌تواند بسیار دردناک باشد و خیلی از افراد توانایی تحمل درد آن را ندارند. به ‌همین دلیل ممکن است از بی‌حسی موضعی یا بی‌هوشی عمومی برای کاهش درد استفاده شود.

در این روش پزشک به آرامی دست را ماساژ داده و با فشار به استخوان در یک حرکت استخوان‌های جابه‌جا شده را در جای خود قرار می‌دهد. طبق تشخیص پزشک ممکن است برای مراقبت و بی‌حرکت­ماندن دست تا بهبود کامل مچ دست را آتل یا گچ بگیرند.

همچنین مانند شکستگی، دست را از طریق آویز یا اسلینگ از شانه آویزان کنند تا حرکت برای بیمار راحت‌تر شود. اگر در رفتگی مچ دست خیلی شدید باشد، پزشک تشخیص می‌دهد که تنها راه درمان، انجام جراحی است. با این کار رباط‌های آسیب‌دیده اصلاح شده و استخوان‌های در رفته در جای خود قرار می‌گیرند.

ممکن است برای جلوگیری از تکرار دوباره این اتفاق باید از پیچ‌ومهره‌های مخصوص ارتوپدی استفاده شود تا استخوان و رباط ثبات بیشتری پیدا کنند.

درمان دررفتگی مچ دست چقدر طول می‌کشد؟

با جاانداختن مچ دست باید مدت زمانی صبر کنید تا کاملا بهبود پیدا کند. در غیر این‌صورت احتمالا در رفتگی مجدد وجود دارد. به‌طور کلی مدت‌زمانی که برای ثبات استخوان‌های مچ دست لازم است بستگی به ‌شدت در رفتگی آن دارد.

اما می‌توان گفت حداقل 2 تا 3 ماه برای بهبود کامل زمان نیاز است. در صورتی که دست با جراحی درمان شود این مدت زمان به 6 ماه نیز می‌رسد. برای بازیافتن انعطاف‌پذیری، توان و قدرت دست بهتر است بعد از درمان دررفتگی مچ دست به‌طور مرتب توسط فیزیوتراپبیست معاینه شده و تمرین‌های لازم را انجام دهید.

لازم به ذکر است در صورت فشار و ضربه به مچ دست احتمال در رفتگی مجدد بالا می‌رود. لذا از جابه‌جایی لوازم سنگین، فشار آوردن به دست و ... اجتناب کنید.

در رفتگی مچ دست به‌ دلایل متفاوتی ایجاد شده که همه‌ آنها نشان از فشار و آسیب به دست می‌باشد. در صورتی که احساس درد شدیدی در مچ دست خود داشتید احتمال اینکه این قسمت دچار در رفتگی شده باشد زیاد است.

در این عارضه استخوان‌های کوچک دست که توسط گروهی از رباط‌ها نگه‌داری می‌شوند دچار آسیب شده و جابه‌جا می‌شوند. در نتیجه فرد علاوه ‌بر حس درد، توانایی تکان دادن دست خود را نخواهد داشت. این اتفاق به‌ دلالیلی مانند فشارهای سنگین حین ورزش، افتادن روی زمین و فشار آمدن به دست، تصادفات و ... می‌افتد. به‌ طور کلی هر ضربه‌ای می‌تواند باعث این آسیب شود.

برای درمان در رفتگی باید به پزشک مراجعه کرد. پزشک نیز با استفاده از معاینه بالینی و در موارد شدید تجویز تصاویر رادیولوژی نوع در رفتگی و شدت آن را تشخیص می‌دهد. درمان نیز می‌تواند با استفاده از داروی بی‌حسی موضعی یا بی‌هوشی عمومی و از طریق اعمال فشار روی استخوان انجام شود.

در صورتی که شدت در رفتگی زیاد باشد بیمار باید تحت جراحی قرار گیرد. بعد از درمان برای عدم تکرار این اتفاق بهتر است تا چند ماه از فشار آوردن به دست جلوگیری کنید.