شکستگی های پا ممکن است در هر بخشی از پاها اتفاق بیفتد و یکی از بدترینهای آن شکستگی کف پا است. با این حال خود شکستگی کف پا نیز شامل شکستگی در استخوانهای مختلف کف پا میشود که نحوه درمان و مدتزمان لازم برای بهبودی آنها با هم متفاوت است.
شکستگی در کف پا میتواند در اثر افتادن، پیچ خوردن مچ پا یا برخورد مستقیم پا با جسم سخت اتفاق بیفتد. با وجودی که این نوع شکستگی کمتر از شکستگی سایر بخشها مانند ساق پا یا زانو رایج است، اما این شکستگی درد قابلتوجهی را موجب میشود که معمولاً با وارد کردن وزن روی پاها بدتر میشود.
برای درمان درست و اصولی شکستگی استخوان باید زیر نظر متخصص ارتوپد باشید. اگر به دنبال یافتن بهترین متخصص ارتوپد در شهر خود هستید میتوانید از طریق پنل دکترتو اقدام کنید. در دکترتو میتوانید هم نوبت آنلاین و هم حضوری بگیرید. در این مقاله به صورت مفصل در خصوص انواع شکستگی کف پا صحبت میکنیم.
شکستگی کف پا چیست؟
شکستگی کف پا به شکستگی در هر یک از استخوانهای پا (تارسوس، متاتارس و فالانژها) گفته میشود. آسیب در اثر ضربه مستقیم یا بار بیش از حد روی استخوان رخ میدهد. شدت شکستگی پا میتواند متفاوت باشد. شکستگیها میتوانند از ترکهای ریز در استخوانها تا شکستگی که در پوست شما نفوذ میکند، متغیر باشند. درمان نیز بر اساس شدت آسیب و نوع شکستگی متفاوت است.
انواع مختلف شکستگی کف پا چیست؟
بسته به این که شکستگی کف پا در چه قسمتی رخ داده باشد، این نوع شکستگی را به انواع مختلفی دستهبندی میکنند. بر این اساس انواع مختلف شکستگی در کف پا شامل موارد زیر میشود:
انواع شکستگی کف پا | توضیحات نوع شکستگی |
---|---|
شکستگی در انگشتان پا (فالانژ) | بهویژه انگشت شست پا که هالوکس نامیده میشود. |
استخوانهای میانی پا که به آن متاتارس گفته میشود. | رایجترین شکستگیهای کف پا مربوط به شکستن این استخوانها |
شکستگی سزاموئید | شکستگی در دو استخوان گرد کوچک در پایه شست پا |
شکستگی در استخوانهای پشت پا | شامل استخوانهای میخی، ناوچهای، مکعبی، تالوس و استخوان پاشنه (کالکانئوس) میشود. |
شکستگی رقصنده یکی از انواع متداول شکستگی کف پا است که در متاتارس پنجم پا اتفاق میفتد.
علاوه بر این دستهبندی انواع شکستگی در استخوانهای کف پا را میتوان به انواع شکستگیهای باز و بسته، شکستگیهای بدون جابهجایی و با جابهجایی و شکستگیهای استرسی نیز دستهبندی کرد. الگوی شکستگی، شیوه انتخابی درمان و شدت آسیب وارد شده در هر یک از این نوع شکستگیهای کف پا متفاوت است.
علائم و نشانه های شکستگی کف پا
اگر کف پای شما شکسته باشد بسته به این که شکستگی کف پا در کدام استخوانها و چه قسمتی از کف پا اتفاق افتاده، ممکن است برخی از علائم و نشانه های شکستگی پا تجربه کنید:
- درد فوری و ضرباندار
- دردی که با فعالیت افزایش مییابد و با استراحت کاهش مییابد.
- تورم
- کبودی
- بیحسی و سردی در کف پا یا حس سوزنسوزن شدن
- بد فرم شدن پاها
- مشکل در راه رفتن یا تحمل وزن
- خونریزی زیر پوستی یا خونریزی که دیده میشود.
علائم شکستگی پاشنه پا
یکی از انواع رایجتر شکستگی کف پا، شکستگی استخوان های پاشنه است که علائم آن شامل حس درد شدید و ناگهانی در پاشنه پا، تورم و کبودی در پاشنه یا مچ پا، عدم توانایی در تحمل وزن روی پاشنههای پا و خونریزی زیر پوستی در ناحیه شکستگی میشود. گاهی نیز ممکن است استخوانهای این ناحیه دچار بدشکلی یا تغییر شکل شوند.
علت شکستگی کف پا چیست؟
شایعترین علل شکستگی کف پا عبارتاند از:
- تصادفات اتومبیل: صدمات شدید در تصادفات رانندگی میتواند موجب شکستگی یا له شدن کف پا شود که برای ترمیم آن معمولاً به جراحی نیاز است.
- سقوط: زمین خوردن میتواند استخوان های کف پا را بشکند، همانطور که فرود آمدن روی پاها پس از پریدن از ارتفاع جزئی ممکن است موجب بروز چنین آسیبی شود.
- ضربه ناشی از افتادن وزنه سنگین روی پاها. شکستگی انگشت معمولا در اثر ضربه اتفاق میافتد.
- استفاده بیش از حد از پاها: شکستگیهای استرسی در استخوانهای تحملکننده وزن پاهای شما شایع است. این ترکهای ریز معمولاً در طول زمان در اثر نیروی مکرر یا استفاده بیش از حد، مانند دویدن در مسافتهای طولانی ایجاد میشوند. اما آنها همچنین میتوانند با استفاده عادی از استخوانی که در اثر بیماریهایی مانند پوکی استخوان هم رخ دهند.
سایر دلایل شامل اضافه وزن، استفاده از کفشهای نامناسب و ورزشهای تماسی مانند فوتبال میشود.
عوامل خطر شکستگی کف پا
برخی موارد میتوانند ریسک شکستگی کف پا را افزایش دهند که آنها شامل موارد زیر است:
- اگر در ورزشهای پرتحرک شرکت کنید. استرسها، ضربههای مستقیم و آسیبهای پیچشی که در ورزشهایی مانند بسکتبال، فوتبال، ژیمناستیک، تنیس و فوتبال ایجاد میشود میتواند باعث شکستگی پا شود.
- اگر از تکنیکها یا وسایل ورزشی نامناسب استفاده کنید. تجهیزات معیوب، مانند کفشهایی که بیش از حد پوشیده شدهاند یا تجهیزات ورزشی که بهدرستی نصب نشدهاند، میتوانند منجر به شکستگیهای استرسی و افتادن شوند. تکنیکهای تمرینی نامناسب، مانند گرم نکردن بدن و کشش، نیز میتواند باعث آسیب پا شود.
- افزایش ناگهانی و شدید فعالیتهای ورزشی
- برخی از محیطهای کاری، مانند یک محل ساختوساز، شما را در معرض خطر سقوط از ارتفاع یا افتادن چیز سنگین روی پا قرار میدهد.
- شرایط خاصی مانند کاهش تراکم استخوان (پوکیاستخوان) میتواند شما را در خطر آسیب به استخوانهای کف پا قرار دهد.
- پای مورتون که نوعی رشد غیر سرطانی بافت فیبری در استخوانهاست و میتواند ریسک شکستگی استخوانهای متاتارس را بیشتر کند.
- وجود انواع ناهنجاریهای استخوانی مانند ساییدگی پنجه پا
- کهولت سن و پیری
شکستگی کف پا چگونه تشخیص داده می شود؟
ی تشخیص شکستگی کف پا باید به پزشک مراجعه کرد. در طول معاینه فیزیکی، پزشک نقاط حساس پای شما را بررسی میکند. محل دقیق درد میتواند به تعیین علت آن کمک کند. همچنین پزشک ممکن است پای شما را در موقعیتهای مختلف حرکت دهد تا دامنه حرکتی را بررسی کند. علاوه بر این پزشک از شما میخواهد کمی راه بروید تا دامنه حرکتی شما را نیز مشاهده کند. سایر روشهای تشخیصی شامل موارد زیر است:
- اشعه ایکس: بیشتر شکستگی های پا را میتوان با اشعه ایکس مشاهده کرد.
- اسکن استخوان: برای اسکن استخوان، یک تکنسین مقدار کمی از مواد رادیواکتیو را به داخل سیاهرگ تزریق میکند. مواد رادیواکتیو به سمت استخوانهای شما جذب میشوند، بهخصوص قسمتهایی از استخوانها که آسیب دیدهاند. نواحی آسیبدیده، از جمله شکستگیهای ناشی از استرس، بهصورت نقاط روشن در تصویر حاصل ظاهر میشوند.
- سیتیاسکن میتواند جزئیات بیشتری را در مورد استخوان و بافتهای نرمی که آن را احاطه کردهاند نشان دهد که ممکن است به پزشک کمک کند تا بهترین درمان را تعیین کند.
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی: این تصویربرداری به نشان دادن رباطها و استخوانها کمک میکند و میتواند شکستگیهایی را که در اشعه ایکس دیده نمیشوند، شناسایی کند.
عکس شکستگی کف پا
با کمک انواع گزینههای تصویربرداری، عکس شکستگی کف پا گرفته میشود و به پزشک کمک میکند تا با تعیین دقیق محل شکستن و شدت آسیب بهترین نوع درمان را انتخاب کند.
شکستگی کف پا چگونه درمان می شود؟ (ترمیم شکستگی کف پا)
بسته به اینکه کدام استخوان شکسته و شدت آسیب چه میزان است، درمان برای شکستگی پا متفاوت است.
۱. گچ گرفتن شکستگی کف پا
گچ گرفتن استخوان های شکسته شده کف پا اصلیترین گزینه درمانی است که در اکثر شکستگیها انجام میشود. معمولاً درصورتیکه شکستگی جابهجا شده اتفاق افتاده باشد ابتدا پزشک استخوانهای شکسته را جا میاندازد و سپس برای بیحرکت ماندن استخوانها برای بهبودی و جوش خوردن آنها کف پای شکسته گچ گرفته میشود.
۲. آتل شکستگی کف پا
آتلبندی نیز میتواند به بیحرکت نگه داشتن پاها کمک کند و این اجازه را بدهد تا در طول دوره بهبودی، استخوانهای کف پا بدون حرکت بمانند. گاهی نیز علاوه بر آتل از یک کفش مخصوص استفاده میشود. همچنین معمولاً توصیه میشود برای مدتی وزن خود را روی پای شکسته شده وارد نکنید.
۳. عمل شکستگی کف پا
در بسیاری از مواقع که شدت آسیب بسیار بالاست و نوع شکستگی کف پا از نوعی است که در آن استخوانها جابهجا شدهاند یا شکستگی از نوع باز است و با خونریزی شدید همراه است، ممکن است جراح ارتوپد گزینه جراحی را انتخاب کند. در این عمل جراح با کمک پین، صفحات یا پیچهای مخصوص موقعیت استخوانهای کف پا را تثبیت میکند تا موقعیت استخوانها در طول دوره بهبودی اصلاح شود.
۴. درمان شکستگی کف پا با فیزیوتراپی
در اغلب موارد در کنار سایر درمان های شکستگی کف پا به درمان فیزیوتراپی نیز احتیاج است. این درمان بعد از اتمام دوره بهبودی و جدا کردن گچ و آتل شروع میشود. درمان فیزیوتراپی شامل تمرینات خاصی است که برای بهبود انعطافپذیری، بهتر شدن حرکت پای آسیبدیده و تقویت عضلات حمایتکننده انجام میشود.
راه رفتن بعد از شکستگی کف پا
برای مراقبت از شکستگی کف پا بهتر است همیشه با یک عصا یا یک شی کمکی راه بروید و سعی کنید تا مدتها وزن خود را روی پای شکسته شده نیندازید تا بهاینترتیب فشار کمتری به استخوانهای در حال ترمیم وارد شود.
ورزش بعد از شکستگی کف پا
بدون شک بعد از شکستگی باید تا زمان بهبودی کامل از انجام هر گونه فعالیت ورزشی خودداری کرد. حرکات و تمرینات فیزیوتراپی تنها گزینههایی است که باید تا زمان بهبودی کامل آنها را انجام داد. برای شروع فعالیتهای ورزشی خود باید حتماً با یک پزشک مشورت کرد و به هیچ عنوان بدون اجازه پزشک نباید ورزش را شروع کرد.
مدت زمان ترمیم شکستگی کف پا
مدت زمانی که طول میکشد تا استخوانهای کف پا ترمیم شوند به این بستگی دارد که چه تعداد استخوانهایی شکسته و چه میزان آسیبی به استخوانها وارد شده است. معمولاً از چند هفته تا چند ماه ترمیم استخوانهای شکسته کف پا طول میکشد.
عوارض شکستگی کف پا
عوارض شکستگی پا غیرمعمول است؛ اما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آرتروز: شکستگیهایی که به داخل مفصل کشیده میشوند میتوانند سالها بعد باعث آرتروز شوند. اگر پای شما مدتها بعد از استراحت شروع به درد میکند، برای ارزیابی به پزشک مراجعه کنید.
- عفونت استخوان (استئومیلیت): اگر شکستگی باز دارید، به این معنی که یک انتهای استخوان از پوست بیرونزده است، ممکن است استخوان شما در معرض باکتریهایی قرار گیرد که باعث عفونت میشوند.
- آسیب عصبی یا عروق خونی: ضربه به پا میتواند به اعصاب و رگهای خونی مجاور آسیب برساند و گاهی اوقات آنها را پاره کند. در صورت مشاهده هرگونه بیحسی یا مشکلات گردش خون، فوراً به دنبال بررسیهای پزشکی بیشتر باشید. کمبود جریان خون میتواند باعث مرگ و فروپاشی استخوان شود.
- بدشکلی پاها
- مشکل در راه رفتن
- پا دردهای مداوم خصوصاً بعد از سرمای شدید یا وارد شدن ضربههای کوچک به پاها