شکستگی کتف چیست؟

شکستگی کتف به شکستن یا ترکیدن یکی از استخوان‌های کتف (شانه) اشاره دارد. استخوان شانه شامل سه استخوان اصلی بالاتنه (بالاگوشی)، شانه‌ای (درشت) و بازو (بازویی) می‌شود. این آسیب دیدگی شانه ممکن است در هر یک از این سه استخوان رخ دهد و معمولا ناشی از ضربه مستقیم، فشار شدید، یا اثر نیروی غیرطبیعی بر استخوان کتف است و باعث شکستگی استخوان می‌شود.

علائم شکستگی کتف

علائم شکستگی کتف عبارتند از:

• تورم یا کبودی در ناحیه شانه
• حساسیت، درد در صورت لمس ناحیه و قرمزی
• ناپایداری شانه به طوری که حس می‌کنید کتف از جایش در رفته باشد.
• تغییر شکل و ظاهر غیرعادی کتف

گاهی ممکن است علائم در رفتگی کتف شبیه به شکستگی باشد و این مورد باید توسط پزشک تشخیص داده شود.

علت شکستگی کتف

شکستگی کتف تقریبا همیشه به واسطه تروماهایی ایجاد می‌شود که به صورت ناگهانی و غیرمنتظره با وارد کردن فشار زیاد به شانه اتفاق می‌افتند و باعث شکستگی دست در ناحیه شانه می‌شوند. برخی از علل شایع شکستگی شانه عبارتند از:

• صدمات ورزشی
• افتادن یا سقوط از بلندی
• حوادث رانندگی

شکستگی کتف در سالمندان

شکستگی کتف یکی از مشکلات شایع در سالمندان است. با افزایش سن، استخوان‌ها به طور طبیعی ضعیف‌تر و آسیب‌پذیرتر می‌شوند، که ریسک شکستگی شانه یا دیگر استخوان‌ها در این نواحی را تشدید می‌کند. عواملی که می‌توانند احتمال شکستگی در سالمندان را افزایش دهند عبارتند از:

• اوستئوپوروز (کاهش چگالی استخوان): یکی از مشکلات شایع در سالمندان است که باعث ضعف استخوان‌ها و افزایش خطر شکستگی می‌شود.
• سقوط و افتادن از بلندی: سقوط‌های ناگهانی در سالمندان به خاطر عضلات ضعیف و تعادل کم، خطر آسیب‌دیدگی شانه را افزایش می‌دهد.
• بیماری‌های مزمن: بیماری‌هایی مانند دیابت، آرتریت روماتوئید، سرطان و بیماری‌های کلیوی باعث ضعف استخوان و افزایش خطر شکستگی شانه می‌شوند.
• داروها: مصرف برخی داروها مانند استروئیدها، کورتیکواستروئیدها، داروهای ضدافسردگی خطر مصدومیت را افزایش می‌دهد.

مهمترین گام برای پیشگیری از شکستگی شانه در سالمندان، اقدامات پیشگیرانه مرتبط با حفظ سلامت استخوان‌ها است؛ یعنی تغذیه مناسب با منابع غنی از کلسیم و ویتامین د، ورزش منظم و تقویت عضلات، جلوگیری از سقوط با استفاده از وسایل کمکی و توجه به ایمنی در خانه و محیط زندگی.

شکستگی کتف نوزاد هنگام زایمان

شکستگی کتف نوزاد که در پزشکی، «شکستگی کلیدی کتفی» می‌گویند، معمولا حین زایمان به‌خصوص در زایمان طبیعی و در مواردی مشاهده می‌شود که نوزاد سریع و به شدت از مجرای زن خارج می‌گردد. علل این شکستگی عبارتند از:

• وزن بالای نوزاد
• زایمان سریع و شتابزده
• عواملی مانند زاویه نامناسب مجرای زاد و ولد، شکل غیرطبیعی استخوان کتف نوزاد یا مشکلات دیگر

در بسیاری از موارد، شکستگی و آسیب‌دیدگی شانه نوزاد به طور خودبخود بهبود می‌یابد و نیازی به درمان جراحی ندارد. عمدتا باند مهارکننده تجویز می‌شود.

شکستگی کتف کودک

شکستگی کتف در کودکان به نسبت بزرگسالان شیوع کمتری دارد و معمولا در اثر افتادن یا پرت شدن از ارتفاع، فشار و آسیب‌دیدگی در فعالیت‌های ورزشی مانند باله، وزنه‌برداری، هاکی و فوتبال، تصادفات خودرو یا دوچرخه اتفاق می‌افتد. علائم این مصدومیت در کودکان شامل درد، تورم، آسیب ظاهری، محدودیت حرکت و ناهنجاری در شکل شانه هستند و با مراقبت‌های پزشکی و درمانی بهبود پیدا می‌کند. گاهی هم نیاز به ترمیم جراحی دارد، اما در بیشتر موارد، درمان غیرجراحی کافی است.

راه های تشخیص شکستگی کتف

پزشک برای تشخیص شکستگی شانه از روش‌های زیر استفاده می‌کند:

درمان شکستگی کتف

شکستگی کتف معمولا بسته به نوع و شدت شکستگی، سن بیمار و عوامل دیگری درمان‌های متفاوتی دارد. به دو صورت غیرجراحی یا جراحی انجام می‌شود:

درمان غیرجراحی

در برخی از شکستگی‌های شانه، استفاده از باند، آتل یا دستگاه‌های تثبیت کمک می‌کند تا شانه استوار شده و بدون حرکت در حالت استراحت بماند.

•  فیکس کردن: استفاده از بانداژهای گچی یا پانسمان‌های خاص برای ثابت نگه داشتن شانه در مواقعی که تثبیت مکانیکی لازم نیست، مفید خواهد بود.
• فیزیوتراپی: پس از استراحت و تثبیت شکستگی، فیزیوتراپی و تمرینات تقویتی توصیه می‌شود تا قوام عضلات شانه و بازگشت عادی حرکت بهبود یابد.

شکستگی کتف و عمل جراحی

در برخی موارد مصدومیت کتف، احتمالا نیاز به جراحی ترمیمی با استفاده از پیچ‌، پلاک، مهره‌ یا سیم‌ باشد که بیشتر برای شکستگی‌های پیچیده، باز، چندگانه یا شکستگی‌هایی مناسب است که تثبیت غیرجراحی نتیجه‌ای مطلوب نداشته است.

• در شکستگی‌های شدید که استخوان‌ها به طور جدی تغییر شکل داده‌اند یا به قسمت‌های دیگری از شانه آسیب وارد کرده‌اند، برای بازسازی استخوان‌ها به حالت طبیعی و استحکام دهی به ساختارهای مختلف شانه جراحی لازم است.
• در برخی موارد، شکستگی کتف ممکن است بازگشت‌ناپذیر باشد، به این معنی که با استفاده از روش‌های غیرجراحی قابل ترمیم نیست. در این صورت، جراحی برای تثبیت و ترمیم استخوان‌ها انجام می‌شود.
• در برخی موارد در افراد جوان، به علت سرعت بالای بازسازی استخوان‌ها در این گروه سنی، نیاز به جراحی دارد.

مراقبت‌های بعد عمل: پس از عمل جراحی، استفاده از باند یا دستگاه‌های تثبیت کننده، فیزیوتراپی و تمرینات تقویتی برای بازگشت کامل حرکت و قوام عضلات شانه پس از جراحی لازم هستند.

برای درمان شکستگی کتف، نیاز است تا توسط پزشک ارزیابی شوید و برنامه درمانی مناسب برای شما تعیین شود. در صورتی که شکستگی شدید باشد، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید. هرچقدر بیشتر استراحت کنید و کمتر از شانه کار بکشید بهبودی و درمان سریع‌تر شکل می‌گیرد. بعد از استراحت، فیزیوتراپی هم عالی است و باعث بازسازی و تقویت شانه مصدوم می‌شود.

شکستگی کتف

در صورتی که متوجه شکستگی و آسیب کتف  شدید حتما به پزشک  مراجعه کنید تا علت درد شانه  مشخص شود و درمان مناسب تعیین شود. پزشک با استفاده از امکانات تشخیصی مانند تصویربرداری، این شکستگی را تایید و نوع و شدت آن را معین می‌کند.

درمان این نوع آسیب‌دیدگی شانه راست بستگی به نوع و مکان شکستگی، سن، سلامت کلی و عوامل دیگری دارد. در برخی موارد، از روش‌هایی مانند مهار شانه، آتل، باندهای پشت کتفی و تثبیت استخوان با ایمپلنت استفاده می‌شود، البته گاهی هم ممکن است برای ترمیم استخوان، جراحی انجام شود.

مراقبت از شکستگی کتف در خانه (درمان خانگی شکستگی کتف)

مراقبت از شکستگی کتف در خانه می‌تواند به بهبود سریع‌تر و بهبودی مناسب کمک کند. به استخوان‌های کتف فرصت بدهید خود را بهبود و ترمیم کنند، و از حرکات و فعالیت‌هایی که باعث افزایش درد یا تحریک شکستگی می‌شوند، خودداری کنید.

در صورت توصیه پزشک، از باند یا مهارکننده‌های مناسب استفاده کنید تا استخوان‌های کتف در موقعیت صحیح و محکم قرار بگیرند. برای کاهش التهاب اولیه می‌توانید در روزهای نخست از کمپرس یخ کمک بگیرید. از استفاده یخ بیش از ۲۰ دقیقه در هر بار استفاده خودداری کنید. داروها را به‌موقع مصرف کنید، رژیم غذایی مناسب داشته باشید و تمرینات فیزیوتراپی را فراموش نکنید.

شکستگی کتف یک مصدومیت جدی است و نیاز به مراجعه به پزشک و درمان حرفه‌ای دارد. درمان خانگی نمی‌تواند شکستگی را به طور کامل درمان کند، اما برخی اقدامات درمان خانگی می‌توانند به تسکین موقت درد و تسهیل در فرآیند بهبود کمک کنند:

• استراحت کافی برای کاهش فشار و استرس روی شانه مصدوم
• استفاده از کمپرس یخ یا کمپرس گرم جهت کاهش درد و التهاب کمک می‌کند. در مرحله اول، استفاده از کمپرس یخ توصیه می‌شود تا درد و التهاب را کاهش دهد. پس از چند روز، می‌توانید به کمپرس گرم برگردید تا به ریلکس شدن عضلات و افزایش جریان خون در منطقه مصدوم کمک کند.
• بند یا آتل‌های حمایتی (نگهدارنده) با راهنمایی پزشک جهت تثبیت شانه و کمک در بهبود شکستگی
• مصرف داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن)